Friðarverðlaunahafinn farinn í stríð.

Þetta stríð í Afghanistan hófst 7. október 2001. Það hefur því staðið í rúm 8 ár nú þegar eða fullum 2 árum lengur en seinni heimsstyrjöldin. Nú á að bæta við herafla með það að markmiði að ljúka stríðinu á 3 árum. Ég veit ekki hvaða rök ættu að vera fyrir því að það takist. Afghanir eru því miður ekki óvanir stríðsbrölti, Sovétmenn háðu stríð í landinu á árunum 1979-1989 og á árunum milli þessara stríða var beitt mikilli hörku af stjórnvöldum. Afghanir eru illu vanir úr öllum áttum. Það er erfitt að átta sig á hvernig þar verður komið á friði með meira stríði. Ég held að Hussein Obama Bandaríkjaforseti þurfi að ræða við sína ráðgjafa um aðrar leiðir í þessu máli. Nema hann sé að hugsa um eigin ímynd heima fyrir. Hann virkar kannski ekki nógu harður eins og er, þá er meira stríðsbrölt á erlendri grund sjálfsagt ágætt til að auka vinsældirnar. Hann er þó dáldið spes hann Obama því sennilega er hann fyrsti handhafi friðarverðlauna Nóbels sem ákveður að koma á friði með meira stríði.

Stríðinu lokið eftir þrjú ár

Ítalska löggan ætti frekar að fá sér Porsche en Fiat.

Þegar löggan er að fjárfesta í hraðskreiðum bílum ætti hún nú frekar að fá sér almennilegan Porsche en sportútgáfu af Fiat. Eru þessir ítölsku sportbílar ekki alveg jafn ónýtir hvort sem er búið að klessa þá eða ekki?

En kannski er aksturslagið þannig að þetta skiptir engu máli. Þá er líklega best að þeir séu bara á ódýrari Fíat.

Lögreglan lagði Lamborghini í rúst

Faglega tekið á málum í Dubai.

Eins og ég hef skrifað um áður hér á blogginu verður væntanlega lítið mál úr þessari krísu í Dubai. Erlendar skuldir Dubai eru t.d. aðeins um einn þriðji af erlendum skuldum Noregs og innan við 20% af erlendum skuldum Bretlands og langt innan við 10% af erlendum skuldum Íslands, mælt sem hlutfall af landsframleiðslu(GDP). Það er hins vegar eðlilegt að þetta hafi einhver neikvæð áhrif á local hlutabréfamarkað í furstadæmunum. En allar helstu hlutabréfavísitölur heims hafa hækkað talsvert það sem af er degi, þannig að það er nú engin panik í gangi út af þessu á heimsvísu.

En auðvitað er alltaf sú hætta fyrir hendi að þó fjárhagur Dubai sé traustur, þá valdi traustabrestir hræðslu á hlutabréfamörkuðum. Gallinn við hlutabréfamarkaði er nefnilega sá að þar eru það bara hræðsla og græðgi sem ráða för, en ekki staðreyndir og skynsemi.

En sem dæmi um mat á stöðu Sameinuðu arabísku furstadæmanna er þessi frétt um afstöðu Moody´s til lánshæfismats frá því í morgun. Þeim finnst ekki ástæða til að breyta matinu neitt þrátt fyrir að Dubai ætli ekki að veita ríkisábyrgð á óábyrgum lánveitingum fjármálfyrirtækja.

"The ratings agency Moody's has said that the restructuring of Dubai World's liabilities will not threaten the credit quality of the UAE's federal government or the emirate of Abu Dhabi. Both the federal and Abu Dhabi governments are rated 'Aa2' with a 'stable' outlook by Moody's."

Ég held það hefði verið nær fyrir Íslendinga að taka á lítilli fyrirhyggjusemi erlendra lánastofnana og fjárfesta í viðskiptum við íslenska útrásarvíkinga með sama hætti og yfirvöld í Dubai gera. Að segja bara strax að ríkið ábyrgist ekki og borgi ekki það sem því ekki ber. Reyndar var þetta sagt en þá vildi enginn taka mark á þeim manni sem það sagði, heldur var ákveðið að gera þveröfugt og borga þess í stað allt sem beðið yrði um, þó það sé miklu meira en nokkrar reglur krefjast. Það væri gaman að vita hvað þessi vingulsháttur og aumingjaskapur er búinn að kosta Ísland mikið í afskrifuðu trausti og niðurfærðu lánshæfi.

Hlutabréfavísitölur falla við Persaflóa

Stóri bróðir vill fylgjast með.

Það má auðvitað ekki selja farsíma sem ekki er hægt að nota af yfirvöldum til að fylgjast með og njósna um notendurna. Ég skil ekkert í Kínverjum að reyna að búa til svona síma. Þetta er glæpur gegn mannkyni og yfirvöldum allra landa. Auðvitað þarf að vera hægt að fylgjast með okkur, almenningi og öðrum óvitum heimsins. Tölvur, netið, símar, greiðslukort og önnur plastkort, myndavélar um allt og ýmsar aðrar tækninýjungar er allt saman meira og minna til þess gert að yfirvöld geti fylgst með borgurunum og passað upp á að þeir geri nú ekkert af sér sem geti ógnað pólitískum yfirgangi og stöðugleika. Ég skil ekkert í farsímaframleiðanda í Kína að halda að hægt sé að selja ódýran síma sem ekki er hægt að nota í þessum tilgangi.

Stór farsímasending frá Kína stöðvuð

Það þarf að bjarga eignum lífeyrissjóðanna erlendis.

Nú erum við þar stödd í heimskreppunni að fyrsta stóráfallið er að baki. Það er verið að koma á ró á fjármálamörkuðum með innspýtingu fjár úr ríkissjóðum flestra landa. Sem stendur hefur þetta áhrif, en þó eru augljós merki þess að staðan er viðkvæm. Dubai er í sviðsljósinu út af skuldum sem ekki er hægt að greiða á gjalddaga. Sá skuldapakki er að vísu ekki stór, álíka stór og heildarskuldir Íslands í fyrra. En þetta dugir þó til að sýna heiminum að ekki er allt komið í lag ennþá. Það sem hefur komið í ljós í tengslum við þetta fyrirhugaða greiðslufall í Dubai, er að efnahagur Sameinuðu arabísku furstadæmanna er miklu sterkari en allra landanna í ESB, mælt í erlendum skuldum sem hlutfalli af landsframleiðslu. Einnig eru "vel stæð lönd" utan ESB sem eru miklu veikari fjárhagslega en Dubai og Sameinuðu arabísku furstadæmin, t.d. Noregur og Sviss. Erlendar skuldir Noregs eru t.d. nærri þrefalt meiri en Sameinuðu arabísku furstadæmanna. Lönd eins og Bretland, Holland, Austurríki og Luxemburg standa frammi fyrir hrikalegri skuldastöðu. Það er daglega rætt um það í erlendum fréttum hvort efnahagur Bretlands muni hrynja á næstunni, Þjóðverjar eru í bankatiltekt til að búa sig undir mikið tap á næsta ári og ríkissjóðir heimsins hafa aukið skuldir sínar um 50% á stuttum tíma í alls kyns björgunaraðgerðum. Atvinnuleysi eykst í skuldugum ríkjum sem öðrum, neysla dregst saman um allan heim. T.d. fór jólaverslunin nú rólega af stað í Bandaríkjunum. Sumir spá allt að 30% samdrætti í jólaverslun í nokkrum löndum, sem jafngildir hruni í þeim geira. Olíuverð er himinhátt, en þarf að hækka meira svo sum olíuríki geti greitt skuldir sínar. En hækki olíuverð meira ýtir það undir samdrátt í þeim ríkjum sem þurfa að kaupa olíuna dýrum dómum. Hvaða leið sem farin er með olíuverðið, lægra, óbreytt eða hærra breytir engu nema því hvar olíuverðið ýtir undir kreppuástand. En þar sem efnahagskerfin eru hnattræn kemur þetta alltaf í sama stað niður. Olía er orðin að efnahagslegum vítahring heimsins.

Ég held því að nú sé rétti tíminn, og ekki seinna vænna, að bjarga því sem eftir er af eignum íslensku lífeyrissjóðanna erlendis, með því að selja þær, og flytja peningana aftur til Íslands.

Að bíða eftir því að næsta holskefla heimskreppunnar komi án þess að reyna að bjarga því sem bjargað verður, er auðvitað bara ávísun á fullkomið tap Íslands. Í dag kann að þykja glannalegt að selja erlendar eignir og flytja peningana inn í Ísland aftur, en hér munu þeir þó koma eigendum sínum að einhverju gagni. En ef þeir verða látnir bíða þess að tapast að fullu í erlendum fjárfestingum þá koma þeir aldrei að neinu gagni lífeyrisgreiðendum og -þegum á Íslandi. Þeir tapast þá bara að fullu.
Það er betra að bjarga því sem bjargað verður en að bíða eftir að allt tapist að fullu.

Hvað skyldi rekstur þrotabúa eiga eftir að kosta?

Til hvers er verið að þessu. Að láta gjaldþrota þrotabú halda áfram rekstri með fé frá gjaldþrota bönkum. Viðskiptavinirnir eru einstaklingar sem horfa sjálfum sér næst, spara aurana og bruðla minna. Út úr þessum rekstrarævintýrum kemur bara meira tap og meira tjón út á Jón. Hvað skyldi þetta eiga eftir að kosta í viðbót við það sem á undan er farið í súginn? En við hverju er svo sem að búast, allar meiriháttar ákvarðnir frá hruni hafa verið rangar. Þar má nefna þessar:

Að endurreisa bankakerfið.
Að draga lappirnar við rannsóknir á hruninu.
Að bjarga öllum stórum gjaldþrotum með þvi að láta rekstarfélög banka reka gjaldþrota fyrirtæki.
Að svo mikið sem velta því fyrir sér að borga Icesave.

Mikið tap á Hamleys

Vöruverð er að jafnaði um tvöfalt hærra í Bónus en Kosti.

Ég hef verslað talsvert í Bónus um dagana eins og flestir Íslendingar. En nú fer maður í Kost, úr því kostur er á því. Og tilfellið er að mér sýnist vöruverð þar vera um helmingi lægra en í Bónus að jafnaði.

Það er auðvitað ekki hilluverð sem ég er að bera saman, heldur endanleg verð, en þegar gjaldþroti Baugs og fyrirhuguðum afskriftum Haga er bætt við vöruverð í Bónus til að fá út hvað sú verslanakeðja er í raun búin að kosta Íslendinga þá sýnist mér að aðeins um helmingur vöruverðs þar sé greiddur á kassanum en hinu lætt aftan að okkur eftirá.
Og þar sem Kostur er lítið eitt ódýrari með sumar vörur, svipaður eða dýrari með aðrar, þá sýnist mér eftir mjög lauslega athugun að heildarverð þar sé að jafnaði um helmingi lægra en í Bónus, enda hefur Jón Gerald sagt að ekki standi til að fara sömu leiðir í rekstrinum og hjá Bónusveldinu, að koma aftan að þjóðinni eftir nokkur ár með risagjaldþrotum til að ná inn réttu verði.

2. niðurskurðartillaga vegna fjárlaga.

Hér kemur tillaga nr. 2. sem varðar málaflokkinn:

01 Forsætisráðuneyti.                                           Fjárlagafrumvarp            Mín tillaga.          Spara

1.17 Úrskurðarnefnd upplýsingalaga                              5,1                            0                      5,1

Greinargerð:  Með því að hætta óþarfa leynimakki og að lúra á upplýsingum og veita þær þess í stað, má sleppa því að reka þessa nefnd. 

1.19 Efnahagsrannsóknir                                                49,9                           0                     49,9

Greinargerð:  Annað hvort er þessi liður rangnefndur og verið að eyða í óþörf vísindi eða þetta á að vera hluti af fjárveitingu til rannsóknaraðila vegna efnahagshrunsins.  Allavega á þetta ekki heima hér og á að núlla. 

1.51 Undirbúningur að hátíðarhöldum vegna tveggja alda afmælis Jóns Sigurðssonar forseta

                                                                                          30,2                            0                     30,2

Greinargerð:  Er þetta grín??  Á að hæðast að Jóni Sigurðssyni með því að halda upp á ESB viðræður undir styttum af honum.  Ég frábið mér opinbert fé í svona djók. 

1.10 Til ráðstöfunar samkvæmt ákvörðun ráðherra             5,0                          0                        5,0

Greinargerð:  Þetta er hluti af margumræddum auka kosningasjóðum ráðherra.  Þetta eru allir sammála um að er vitleysa.  Núll á þetta. 

1.01 Vest-norrænt menningarhús í Kaupmannahöfn          16,2                         0                       16,2

Greinargerð:  Á þessum tímum höfum við ekki efni á að styrkja "vini" okkar á norðurlöndum í menningarmálum.  Skulum bíða með þetta þar til við höfum efni á því. 

1.01 Óbyggðanefnd                                                        53,2                       0                        53,2

Greinargerð:  Það er óþarfi að eignarnema meira af Íslandi fyrir ríkið til að tapa því upp í skuldir til útlendinga í gegn um ríkissjóð eða Landsvirkjun.  Stoppum peningaeyðslu í þessa vitleysu. 

1.01 Þjóðgarðurinn á Þingvöllum                                      74,4                       0                        74,4

Greinargerð:  Þjóðgarðar þurfa að reka sig sjálfir.  Það er hægt að gera með sölu aðgangs að þeim og útboða á ýmsum rekstri og þjónustu innan þeirra.  Ef einhvern tíma er rétti tíminn til að fara inn á þá braut þá er það nú.

6.51 Íslenska upplýsingasamfélagið, sameiginleg verkefni ráðuneyta

                                                                                            47,0                       0                         47,0

Það hefur ekkert minkað leyndin og pukrið í samfélaginu, sérstaklega hjá hinu opinbera.  Við skulum bara ákveða hvert við ætlum að stefna og ekki vera að eyða peningum í "upplýsingasamfélag" þar sem litlar sem engar markverðar upplýsingar eru veittar. 

01 Forsætisráðuneyti alls                                            1.000,2 milljónir.       718,2                       282,0

Þarna má auðveldlega spara um  282 milljónir eða um 28% af þessum málaflokki án þess að draga nokkurn kraft úr Jóhönnu eða þeim sem verður forsætisráðherra á næsta ári.

1. Niðurskurðartillaga v. fjárlaga.

Ég ætla að fara aðeins í gegn um fjárlagafrumvarpið og koma með mínar niðurskurðartillögur. Hér kemur sú fyrsta sem varðar málaflokkinn:

00 Æðsta stjórn ríkisins                     Fjárlagafrumvarp            Mín tillaga.                 Spara

00-101 Embætti forseta Íslands         186,7 milljónir.               56,7 mil.                  130 mil.

Greinargerð:

Forsetinn hefur gert nógar vitleysur undanfarin ár. Það sparar miklu meira en ofangreinda fjárhæð að kyrrsetja hann á Bessastöðum og taka af honum bréfsefni o.fl. sem hann getur notað til að stefna þjóðinni í voða.

00-201 Alþingi                                  2.246,4 milljónir.             1.533 mil.                  713 mil.

Greinargerð:

Skv. frumvarpinu kostar hver þingmaður rúmar 35 milljónir á ári. Þar sem flokkskerfið er með þeim hætti að þingmenn á hverjum tíma þurfa ekki að gera margt annað en greiða atkvæði með því sem flokkur þeirra fyrirskipar, þá er óhætt að senda allavega 20 þingmenn heim til að draga úr kostnaði en þeir sem eftir verða duga alveg til að ýta á hnappana.

00-620 Ríkisendurskoðun                 418,8 milljónir.                 118,8 mil.                  300 mil.

Greinargerð:

Þar sem engin leið er að finna út hvernig ríkið stendur nú vegna óvissu um útgjöld vegna bankahrunsins og óvissu um endurheimtur krafna vegna þess, og vegna þess að kannski er betra að vita ekkert um þetta strax, legg ég til að verulega verði dregið úr ríkisendurskoðun allavega á næsta ári. Þess í stað ætti að nota krafta embættisins til að rannska bankahrunið og endurheimta peninga úr því. Ef það tekst vel verður kannski einhvern tíma ástæða til að endurskoða ríkisreikninga aftur.

00 Æðsta stjórn ríkisins alls            3.413,4 milljónir.                 2.270,4 mil                1.143 mil.

Þarna má auðveldlega spara um 1,1 milljarð eða um þriðjung af þessum málaflokki.

Fenjasvínabað.

Það var verið að segja frá heitum potti fyrir fenjasvín í dýragarði einhvers staðar. Líklega í Japan ef ég man rétt. Fenjasvín eru víst stærstu nagdýr jarðarinnar. Þessi frétt veitti mér dálítinn innblástur. Það má nú sjá í fjárlagafrumvarpinu fyrir næsta ár að ekkert á að skera niður á Bessastöðum. En 187 milljónir eiga að fara í rekstur þess embættis. Og þar sem nægur peningur verður þar til ráðstöfunar þarf kannski að finna eitthvað til að eyða honum í. Þannig að hér er hugmynd að gagnlegri framkvæmd á Bessastöðum 2010 sem mætti nota 1-2 milljónir af þessari summu í.

Bessastaðabóndi og slóði,
embættið hefur útbíað.
Þú ættir kannski þjóðarsóði,
að eignast fenjasvínabað.